Oorlog en terpentijn

Een boek van Stefan Hertmans

De Eerste Wereldoorlog ligt mij nog steeds nauw aan het hart, wegens allerlei linken (roots, pa, lief, thesis). Dat deze inmiddels bestseller van Stefan Hertmans mij zou bevallen, stond dan ook buiten kijf. Altijd fijn als verwachtingen ingelost worden!

Oorlog en terpentijn

In ‘Oorlog en terpentijn’ brengt Stefan Hertmans een breder verhaal dan enkel 1914-1918. Hij vertrekt van de handgeschreven memoires van zijn overleden grootvader die hij tientallen jaren onaangeroerd liet.

In het eerste en het derde deel gaat hij – in wat ik ware Geert Mak stijl noem – naar de plaatsen die zijn grootvader omschrijft. Zo brengt hij eerst het verhaal van de armoede die hij als kind kent in het vooroorlogse Gent. Stefan Hertmans doet dat op zo’n manier dat ik een paar keer de neiging moet onderdrukken om niet zelf in mijn auto te springen en bepaalde passages ter plekke te gaan herlezen. Voor het tweede deel over de oorlogsjaren 1914-1918 wijzigt de stijl: Urbain Martien treedt als verteller op de voorgrond. Het relaas van de eerste hectische dagen rond ondermeer Schiplaken contrasteert met de patstelling in de loopgraven aan de IJzer en de quasi idyllische weken van zijn herstelperiodes in Noord-Frankrijk en Engeland. Tot slot grijpt Hertmans voor het naoorlogse leven opnieuw terug naar de stijl van het eerste deel. Hij reconstrueert hoe grootvader Urbain zijn echtgenote leert kennen, hoe schilderen – neen, terpentijn is geen vreemdsoortig gas dat uit bommen komt, maar dient als verdunner voor olieverf – en schriftjes volkrabbelen zijn leven vullen, hoe hij tenslotte sterft.

Zelfs wie scheel ziet van alle ‘100 jaar geleden’ dingen rond de Eerste Wereldoorlog kan ik dit boek aanraden: Stefan Hertmans pakt het anders aan. Een beter adjectief vind ik niet.

‘Oorlog en terpentijn’ holderdebol.comder kopen?